ระบบบำบัดน้ำเสียโรงงานแบบเอสบีอาร์ Sequence Batch Reactor
ระบบบำบัดน้ำเสียโรงงานแบบเอสบีอาร์ Sequence Batch Reactor
ระบบบำบัดน้ำเสียแบบ SBR (Sequencing Batch Reactor) หรือ “ถังปฏิกรณ์แบบทำงานเป็นช่วงเวลา” เป็นระบบบำบัดน้ำเสียแบบแอโรบิกชนิดหนึ่งที่นิยมใช้ในโรงงานอุตสาหกรรมและชุมชนขนาดกลางถึงใหญ่ โดย ทำงานเป็นรอบ (batch) ในถังเดียว ไม่เหมือนระบบ Conventional Activated Sludge ที่เป็นแบบต่อเนื่อง
หลักการทำงานของ SBR:
SBR ทำงานใน ถังเดียว โดยมี 5 ขั้นตอนหลัก (SBR Cycle) ดังนี้:
-
Fill (เติมน้ำเสีย)
เติมน้ำเสียลงถังพร้อมจุลินทรีย์บางส่วนที่เหลือจากรอบก่อน -
React (ทำปฏิกิริยา)
เติมอากาศลงไปเพื่อให้จุลินทรีย์ย่อยสลายสารอินทรีย์ (BOD, COD, NH₃-N) -
Settle (ตกตะกอน)
หยุดเติมอากาศ รอให้ตะกอนจุลินทรีย์ตกลงพื้นถัง -
Draw (ระบายน้ำใส)
ระบายน้ำใสจากด้านบนออกจากถัง (ไม่ดึงตะกอนที่ก้นถังออก) -
Idle (พักรอ / ล้างถัง / เติมตะกอนกลับ)
พักรอสำหรับรอบถัดไป หรือใช้ในการเติมตะกอนกลับบางส่วน
✅ คุณสมบัติของระบบ SBR:
หัวข้อ | รายละเอียด |
---|---|
รูปแบบการทำงาน | แบบเป็นรอบ (Batch Operation) |
จำนวนถัง | อย่างน้อย 2 ถัง เพื่อสลับกันทำงาน |
การควบคุม | ใช้ระบบควบคุมอัตโนมัติ (PLC, Timer, Sensor) |
การบำบัด | BOD, COD, TSS, NH₃-N ได้ดีมาก |
ขนาดพื้นที่ | กะทัดรัดกว่าระบบ Conventional Activated Sludge |
ความซับซ้อน | ระบบควบคุมต้องแม่นยำ และใช้ Operator ที่มีความรู้ |
✅ ข้อดี:
-
ใช้พื้นที่น้อย
-
บำบัด BOD, TSS และไนโตรเจนได้ในระบบเดียว
-
ระบบสามารถปรับเปลี่ยนช่วงเวลาได้ตามภาระโหลด
-
ไม่มีความจำเป็นต้องมีถังตกตะกอนแยก
⚠️ ข้อจำกัด:
-
ต้องการการควบคุมที่แม่นยำ
-
ระบบซับซ้อนกว่าระบบทั่วไป
-
หากต้องการทำงานต่อเนื่อง ต้องใช้ถังหลายใบหรือสำรองไว้
✅ ตัวอย่างการใช้งาน:
-
โรงงานอุตสาหกรรมอาหาร
-
โรงพยาบาล
-
ระบบชุมชน (เช่น หมู่บ้านจัดสรร)
-
โรงแรมและรีสอร์ต
✅ การออกแบบเบื้องต้น:
สามารถคำนวณโดยอิงจาก:
-
อัตราการไหลเข้า (Q)
-
ค่า BOD/COD ในน้ำเสีย
-
ปริมาณ MLSS (จุลินทรีย์ในถัง)
-
ค่า HRT (Hydraulic Retention Time)
-
SRT (Solids Retention Time)
หากต้องการ ฉันสามารถช่วยสร้างตัวอย่างการออกแบบ SBR สำหรับโรงงานที่มีน้ำเสีย Q = 100 m³/day ได้ด้วย พร้อมตารางและแบบ P&ID.